15 mijlpalen uit 15 jaar Ecsplore

  1. Start 'Ecsplore'
  2. Uitbreiding werkgebied
  3. Start programmatische aanpak
  4. Aansluiting bij JOGG
  5. Van sport als doel naar gezonde leefstijl
  6. Nieuwe programmering
  7. Cultuur en preventie
  8. Aandacht voor kwetsbare groepen
  9. Leerbedrijf
  10. Vakleerkrachten en maatwerk in het onderwijs
  11. Fusie: MIK & PIW Groep
  12. Coronamaatregelen zorgen voor nieuw aanbod
  13. Samenwerking Kinderopvang en Sociaal Werk
  14. Aansluiting bij landelijke en regionale kansen
  15. Feest!

1. Start ‘Ecsplore’
In 2009 zag een nieuwe stichting het levenslicht: Stichting CombisSOC, afgeleid van de functie combinatiefunctionaris die wordt ingezet in de werkgebieden Sport, Onderwijs en Cultuur. Na een naamsverandering gingen we als Ecsplore écht van start. In november 2009 begonnen de eerste medewerkers voor de gemeente Sittard-Geleen: drie medewerkers sport en één medewerker cultuur. Voornamelijk vraaggericht; maatschappelijke organisaties konden ondersteuning van de combinatiefunctionaris aanvragen. In februari 2010 vond op de markt in Sittard in circusthema de officiële kick-off plaats: de waardevolle verbinding tussen cultuur en sport werd zo direct aangestipt.

2. Uitbreiding werkgebied
Gemeente Schinnen werd in 2010 de tweede gemeente waar we, onder de naam ‘Sjenne beweag’, de beweegstimuleringsopdracht uitvoerden. In 2013 volgde gemeente Stein, waar onze medewerkers het sportprogramma voor alle leeftijden verzorgden. In 2018 sloot de gemeente Onderbanken aan bij Ecsplore en het beweegstimuleringsprogramma. Op 1 januari 2019 ontstaat gemeente Beekdaelen (Onderbanken, Nuth en Schinnen); hier is het complete beweegstimuleringsprogramma onder de naam ‘Beweegdaelen’ beschikbaar voor alle inwoners.

3. Start programmatische aanpak
In 2012 ontwikkelden we samen met de Sportstichting Sittard-Geleen (en het leerbedrijf SPRINT) programmalijnen. Dit was de start van de programmatische aanpak die we vandaag de dag nog steeds hanteren. Later koppelden we de programma's en interventies aan de Preventiepiramide Overgewicht (ontwikkeld door PON). Onze programma’s zijn ingedeeld in drie categorieën: universele, selectieve en geïndiceerde preventie. Beweegstimulering is een dienstbaar middel om een gezonde leefstijl te realiseren. Een basisvoorziening en infrastructuur.
De afgelopen jaren merkten we dat kwetsbare groepen steeds meer aandacht verdienen. Sinds 2020 richten we ons daarom ook op deze doelgroep. Na deze uitbreiding zijn onze doelgroepen:

1. Kinderen, jongeren en ouders
2. Volwassenen en senioren
3. (Ondersteuning van) beweegaanbieders
4. Kwetsbare doelgroepen

4. Aansluiting bij JOGG
Sittard-Geleen sloot zich in 2014 als één van de eerste gemeenten aan bij JOGG, gevolgd door Beekdaelen in 2019 en Stein in 2020. Samen met scholen, ouders, sportverenigingen, bedrijven, overheden en zorgprofessionals streven wij ernaar dat gezonde keuzes maken de normaalste zaak van de wereld is, voor álle kinderen en jongeren.

5. Van sport als doel naar gezonde leefstijl
De implementatie van JOGG bracht een kanteling teweeg. In 2014 kozen we ervoor om de aanpak niet te zien als een nieuw aanbod maar integraal op te nemen in ons totaalprogramma. Het resultaat: het actuele programma ‘Beweegstimulering’, waarin - naast sport en bewegen - een gezonde leefstijl een grotere rol heeft gekregen. De focus ligt op de drie componenten binnen de driehoek van een gezonde leefstijl: bewegen, voeding en gedrag. Deze komen zoveel mogelijk terug in onze programma’s, activiteiten en evenementen. Sport en bewegen én onze programma’s worden in het sociaal domein gezien als een preventief middel bij thema’s als gezondheid, educatie, preventie, leefbaarheid, integratie en wijkaanpak. Ook het gedachtegoed van Positieve Gezondheid zit in onze aanpak verweven. 

6. Nieuwe programmering
De afgelopen 15 jaar hebben we mooie projecten, interventies en programma’s ontwikkeld en toegevoegd aan ons aanbod. Enkele voorbeelden: 

7. Cultuur en preventie
Cultuurstimulering loopt al sinds de oprichting van Ecsplore als een rode draad door onze programma's voor álle doelgroepen. Bijvoorbeeld de projectweken op middelbare scholen om jongeren kennis te laten maken met cultuur, het kindermonument om samen te herdenken en de vakantieprogramma’s voor kinderen en senioren om vakanties socialer, educatiever en actiever te maken. De laatste jaren zetten we cultuur, net als bewegen, steeds meer in als preventief middel. Mooie voorbeelden hiervan zijn:

8. Aandacht voor kwetsbare groepen
We ondersteunen kwetsbare doelgroepen; mensen voor wie deelnemen aan de samenleving, sporten, bewegen en ontmoeten niet vanzelfsprekend is. Dit zijn vaak senioren, mensen met een beperking of mensen met een gezondheidsachterstand. We maken sporten en bewegen toegankelijk voor iedereen en stimuleren Positieve Gezondheid. Bewegen zorgt ervoor dat mensen minder afhankelijk worden van zorg, bevordert de zelfredzaamheid en het zelfstandig en veilig ouder worden. Verschillende experts maken mensen uit kwetsbare doelgroepen bewust van de preventieve werking van bewegen en een gezonde leefstijl:

9. Leerbedrijf
In ons leerbedrijf leren en werken studenten van diverse opleidingen en niveaus. We werken intensief samen met: Fontys Sportkunde, Fontys Pedagogiek, HAN Sport, Bewegen & Gezondheid, CIOS Sittard en DaCapo SD&V. Samen met de professionals van Ecsplore voeren de studenten sport- en beweegprogramma’s uit. Het leerbedrijf heeft ook een nauwe samenwerking met het onderwijs; wij weten wat binnen de onderwijsinstellingen speelt en zijn het podium om de opgedane kennis tot uitvoering te brengen in realistische praktijksituaties. Concreet betekent dit dat zo’n 80 studenten van verschillende niveaus wekelijks stagelopen bij Ecsplore. Op momenten groeit de samenwerking met het onderwijs tot de gelijktijdige inzet van meer dan 200 studenten tijdens evenementen. 

10. Vakleerkrachten en maatwerk in het onderwijs
Vanuit de subsidie ‘werkdrukverlaging binnen het primair onderwijs’ kozen 14 basisscholen in het schooljaar 2018-2019 voor de inzet van een vakleerkracht. We begonnen met 10 docenten. Op het hoogtepunt waren 19 docenten aan de slag op 30 scholen. Door de combinatie van het beweegstimuleringsprogramma met de inzet van de vakleerkracht ontstonden waardevolle verbindingen. In het onderwijs leven steeds meer ondersteuningsvragen. Voorbeelden hiervan zijn initiatieven rondom de Rijke Schooldag, De Gezonde Basisschool van de Toekomst en groene speelpleinen. Om hierop in te spelen, hebben we sinds het schooljaar 2023-2024 ruimte gecreëerd voor meer maatwerk in het onderwijs.

11. Fusie: MIK & PIW Groep
Op 1 september 2019 fuseerde MIK Kinderopvang en PIW Groep tot de nieuwe organisatie MIK & PIW Groep. Als één organisatie versterken en vernieuwen we op innovatieve wijze de dienstverlening en de samenwerking tussen Kinderopvang en Sociaal Werk. Nóg beter samenwerken met scholen, gemeenten en andere (keten)partners in het sociale domein behoort ook tot de doelstellingen.

12. Coronamaatregelen zorgen voor nieuw aanbod
Van maart 2020 tot en met mei 2022 hadden de coronamaatregelen een grote impact op de uitvoering van het beweegstimuleringsprogramma; we mochten weinig doen. Toch probeerden we, binnen de kaders, altijd te kijken naar wat wél kon. Zo gaven we balkongym, buitenlessen, digitale beweeg- en gymlessen, belden we al onze deelnemers, ondersteunden we het onderwijs en maakten we kook- en cultuurvideo's. Een deel hiervan vormt nu de basis van het digitale platform Smart and Fit, dat scholen kunnen inzetten tijdens de lesdag bij thema's als bewegend leren, fijne motoriek, Energizer en pauzesport.

13. Samenwerking Kinderopvang en Sociaal Werk
De samenwerking tussen de Kinderopvang en het Sociaal Werk zorgt voor waardevolle verbindingen. Samen zorgen we voor Kanskracht! Een paar krachtige samenwerkingen noemden we al zoals SuperFIT, Esports en het programma voor mensen met beginnende dementie. Maar denk ook aan de Vitaliteitsdagen die we samen met Knooppunt Informele Zorg en Partners in Welzijn organiseren, en het programma BOOST! waarmee we de BSO versterken. 

14. Aansluiting bij landelijke en regionale kansen
De regio Zuid-Limburg slaat met het programma Trendbreuk Zuid-Limburg de handen stevig ineen om gezondheidsachterstanden in te lopen. De ambitie is om de achterstand met de rest van het land binnen 10 jaar met 25 procent terug te dringen, zoals is neergelegd in de Gezondheidsnota ‘Zuid springt eruit’ van alle 16 Zuid-Limburgse gemeenten. Met de opbouw van de programma’s, projecten en interventies draagt ons beweegstimuleringsprogramma bij aan de ambities van de Trendbreuk!
Door het beweegstimuleringsprogramma op te bouwen aan de hand van de zorgpiramide zetten we ook stevig in op preventie en de doelen van GALA. Daarnaast zijn in het GALA afspraken gemaakt om - uiteindelijk - te komen tot een landelijk dekkend aanbod van 5 ketenaanpakken. In het beweegstimuleringsprogramma wordt al ingezet op 3 van de 5 ketenaanpakken.

15. Feest!
In 2024 vierden we ons 15-jarig jubileum, een mijlpaal die we niet zonder jullie konden bereiken. Dankzij onze samenwerking zijn talloze mensen geïnspireerd tot een actievere, gezondere en socialere levensstijl.
Het jubileumjaar gaf ons niet alleen de kans om stil te staan bij wat we hebben bereikt, maar ook om onze ambities voor de toekomst verder vorm te geven. Met jullie als onmisbare partner blijven we ons inzetten voor innovatieve initiatieven op het gebied van sport, cultuur en leefstijl. Samen bouwen we aan een duurzame, vitale samenleving waarin iedereen kan meedoen. Dat doen we uiteraard niet alleen maar altijd samen met onze collega’s van de Kinderopvang en het Sociaal Werk van MIK & PIW Groep.